Bảo hiểm cho người lao động tại Nhật Bản: Quyền lợi không thể bỏ lỡ và giải pháp từ TokuteiGino

Bảo hiểm cho người lao động tại Nhật Bản là một phần không thể thiếu đảm bảo quyền lợi xã hội cho người làm việc tại đất nước mặt trời mọc. Nếu bạn là lao động nước ngoài hoặc người Việt Nam đi làm việc tại Nhật, việc hiểu rõ về chế độ bảo hiểm, quyền lợi nhận được, cách đăng ký và xử lý các vấn đề liên quan là điều rất cần thiết. Trong bài viết này, cùng TokuteiGino, chúng ta sẽ đi vào từng chi tiết cụ thể để bạn không bỏ lỡ bất kỳ quyền lợi bảo hiểm nào khi làm việc tại Nhật Bản. Thông qua dịch vụ và kinh nghiệm của TokuteiGino, bạn hoàn toàn có thể yên tâm về những lựa chọn đảm bảo an sinh của mình tại Nhật.

Tại sao bảo hiểm cho người lao động tại Nhật Bản là bắt buộc?

Tại Nhật Bản – một trong những quốc gia có hệ thống phúc lợi xã hội được xếp vào hàng tốt nhất thế giới – bảo hiểm không đơn thuần là lựa chọn, mà là trách nhiệm bắt buộc đối với cả người lao động và người sử dụng lao động. Dù bạn là người Nhật hay người nước ngoài tới làm việc tại Nhật, việc tham gia bảo hiểm là điều kiện tiên quyết để được làm việc hợp pháp. Đặc biệt với người nước ngoài, bảo hiểm cho người lao động tại Nhật Bản đóng vai trò như một “lá chắn” an toàn, bảo vệ bạn trước những rủi ro về tài chính, sức khỏe và tuổi già tại một đất nước xa lạ.

Khác với nhiều quốc gia khác nơi người lao động có thể lựa chọn tham gia hay không, Nhật Bản yêu cầu cụ thể về việc tuân thủ các quy định liên quan đến chế độ bảo hiểm lao động. Nếu bạn là người Việt tham gia chương trình Tokutei Ginō (Kỹ năng đặc định), thực tập sinh kỹ năng, du học sinh đi làm thêm hợp pháp hoặc lao động chính thức, thì việc đóng bảo hiểm không những giúp bạn nhận những quyền lợi hiện hữu trong thời gian làm việc, mà còn là “bằng chứng pháp lý” khi xử lý các thủ tục hoàn thuế hoặc nhận hoàn tiền hưu trí khi về nước.

Không hiểu rõ hoặc bỏ qua bước đăng ký, đóng bảo hiểm đầy đủ có thể khiến người lao động đối mặt với nhiều hệ lụy pháp lý và thiệt hại tài chính. Đó là lý do vì sao, trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về khung pháp lý, lợi ích thiết thực và rủi ro nếu không tuân thủ quy định bảo hiểm khi làm việc tại Nhật.

Luật bắt buộc về bảo hiểm tại Nhật Bản

Hệ thống bảo hiểm của Nhật Bản được xây dựng dựa trên nền tảng pháp lý vững chắc. Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản (MHLW), có ba loại bảo hiểm chủ yếu bắt buộc đối với người đi làm: bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm hưu trí, và bảo hiểm thất nghiệp.

Đặc biệt, từ năm 2020, theo “Luật cải cách về chế độ hưu trí và bảo hiểm y tế” (Shakai Hoken), tất cả lao động làm việc từ 20 giờ/tuần trở lên tại các công ty từ 501 nhân viên đã phải tham gia cả bảo hiểm sức khỏe và lương hưu.

Đối với người lao động nước ngoài, bất kể quốc tịch, việc làm việc tại Nhật Bản từ 2 tháng trở lên sẽ yêu cầu bắt buộc tham gia các loại bảo hiểm:

• Shakai Hoken (Bảo hiểm xã hội Nhật Bản): bao gồm bảo hiểm y tế, bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm thất nghiệp.
• Kokumin Kenko Hoken (Bảo hiểm sức khỏe quốc dân): áp dụng cho người không thuộc công ty hoặc không được công ty đóng bảo hiểm.
• Koyo Hoken (Bảo hiểm thất nghiệp): đảm bảo quyền lợi khi rơi vào tình trạng mất việc không mong muốn.

Điểm đặc biệt ở Nhật so với nhiều quốc gia là trách nhiệm tham gia bảo hiểm được kiểm soát rất sát sao. Các cơ quan chức năng có thể tiến hành kiểm tra đột xuất tại công ty, và người lao động không có chứng nhận bảo hiểm hợp lệ sẽ bị xử lý hành chính, có thể bị từ chối gia hạn visa hoặc trục xuất.

Luật pháp nghiêm ngặt là nhằm mục đích đảm bảo mạng lưới an sinh xã hội hiệu quả và công bằng cho tất cả người dân và lao động nước ngoài tại Nhật – bao gồm cả bạn.

Lợi ích bảo hiểm dành riêng cho người lao động nước ngoài

Nhiều lao động nước ngoài khi mới sang Nhật thường lầm tưởng rằng bảo hiểm chỉ phục vụ người bản địa. Trên thực tế, hệ thống bảo hiểm Nhật Bản được thiết kế để bảo vệ tất cả người lao động đang cư trú và làm việc tại nước này – không phân biệt quốc tịch.

Một số lợi ích nổi bật dành cho lao động nước ngoài:

1. Hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh

Nếu không có bảo hiểm y tế, chi phí khám chữa bệnh tại Nhật Bản thuộc hàng cao nhất thế giới (mỗi lần khám dao động từ 5.000 – 20.000 yên Nhật). Tuy nhiên, khi có bảo hiểm, bạn chỉ phải chi trả khoảng 30% chi phí, 70% còn lại sẽ do bảo hiểm thanh toán.

Ví dụ: Một sinh viên người Việt – Nguyễn Văn Hoàng – học ở Đại học Osaka, từng chia sẻ: “Tôi bị viêm ruột thừa và phải nhập viện gấp. Tổng chi phí là hơn 600.000 yên, nhưng nhờ có bảo hiểm y tế quốc dân, tôi chỉ phải trả khoảng 180.000 yên. Nếu không có bảo hiểm, tôi thực sự không biết xoay sở thế nào.”

2. Hưởng quyền lợi trợ cấp thất nghiệp

Đối với người lao động đủ điều kiện, nếu mất việc ngoài ý muốn, bảo hiểm thất nghiệp sẽ hỗ trợ từ 50% đến 80% thu nhập trước đó trong vòng 3-6 tháng, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính trong giai đoạn tìm việc mới. Điều này đặc biệt quan trọng với lao động kỹ năng đặc định (Tokutei Gino) – những người thường ký hợp đồng ngắn hạn từ 1-3 năm.

3. Quyền hoàn bảo hiểm hưu trí khi về nước

Nếu bạn làm việc tại Nhật từ 6 tháng trở lên và có thời gian đóng bảo hiểm lương hưu ít nhất 6 tháng, khi về nước, bạn có quyền nộp đơn để được hoàn tiền một phần (gọi là Lump-sum Withdrawal Payment). Đây là khoản hỗ trợ không nhỏ, trung bình từ 100.000 đến hơn 500.000 yên tùy năm đóng và thu nhập.

Hậu quả nếu không tham gia bảo hiểm

Không ít người lao động vì muốn giảm chi phí sinh hoạt nên lựa chọn “né” bảo hiểm. Đây là quyết định cực kỳ rủi ro, bởi bạn sẽ phải đối mặt với nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm:

1. Mất quyền truy cập vào y tế và hỗ trợ an sinh

Không có bảo hiểm, bạn hoàn toàn không được hưởng trợ cấp y tế, chăm sóc đặc biệt và hỗ trợ tài chính khi ốm đau, bị tai nạn lao động hoặc thất nghiệp. Điều này không chỉ ảnh hưởng sức khỏe mà cả khả năng duy trì sinh kế.

2. Gặp trở ngại trong xin visa

Trong hồ sơ xin gia hạn visa hoặc chuyển đổi tư cách lưu trú, bạn sẽ buộc phải nộp giấy tờ chứng minh đã tham gia bảo hiểm xã hội Nhật Bản. Không có thông tin này, hồ sơ có nguy cơ bị từ chối. Việc bị từ chối visa là đòn giáng trực tiếp đến cả người lao động lẫn doanh nghiệp sử dụng lao động.

3. Gánh nặng tài chính khôn lường

Một ca nhập viện đơn giản như viêm ruột, gãy xương hoặc mổ cấp cứu có thể tiêu tốn hàng trăm nghìn đến cả triệu yên. Không có bảo hiểm đồng nghĩa với bạn và gia đình ở quê nhà sẽ phải chi trả toàn bộ số tiền đó. Và nếu không chi trả, có thể bị kiện hoặc buộc rời khỏi Nhật.

Lựa chọn khôn ngoan nhất là nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ tham gia chế độ bảo hiểm lao động – để quyền lợi của bạn không bị bỏ rơi trong những thời điểm cần thiết nhất.

Các loại bảo hiểm chính cho người lao động tại Nhật Bản

Hệ thống bảo hiểm tại Nhật Bản được thiết kế khá toàn diện, bao quát từ chăm sóc sức khỏe, hưu trí đến an sinh và thất nghiệp. Với người lao động, việc hiểu rõ từng loại bảo hiểm là nền tảng đảm bảo cho các quyền lợi được thực thi đúng và đầy đủ. Dưới đây là những loại bảo hiểm quan trọng nhất dành cho người đang làm việc tại quốc gia này.

Bảo hiểm xã hội Nhật Bản (Shakai Hoken)

Bảo hiểm xã hội Nhật Bản (Shakai Hoken) là hình thức bảo hiểm phổ biến nhất và bắt buộc đối với người lao động làm việc toàn thời gian và có hợp đồng chính thức. Nó bao gồm 5 khoản chính: bảo hiểm y tế, bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động và bảo hiểm chăm sóc dài hạn.

1. Đối tượng áp dụng

Những ai làm việc tại công ty có từ 5 lao động trở lên với thời gian làm việc từ 20 giờ/tuần trở lên, có thu nhập ổn định hàng tháng (ít nhất 88.000 Yên), là đối tượng bắt buộc tham gia Shakai Hoken.

2. Quyền lợi bao gồm

• Khám chữa bệnh với mức chi trả 30%.
• Được hỗ trợ thai sản, nghỉ ốm có lương.
• Được hưởng lương hưu khi về già.
• Được trợ cấp khi nghỉ việc do bị mất việc hoặc chuyển công ty.
• Trợ cấp khi bị thương tật do lao động.

3. Người lao động Tokutei Gino

Tokutei Gino – tức chương trình kỹ năng đặc định dành cho lao động Việt từ 18 – 45 tuổi, thường kéo dài 1-5 năm – bắt buộc tham gia bảo hiểm xã hội Nhật Bản. TokuteiGino luôn hỗ trợ người lao động Việt Nam thực hiện đủ hồ sơ, không để bị thiếu quyền lợi nào từ loại bảo hiểm quan trọng này.

Bảo hiểm sức khỏe quốc dân (Kokumin Kenko Hoken)

Bảo hiểm sức khỏe quốc dân dành cho những người không làm việc cho công ty, hoặc làm bán thời gian mà không đủ yêu cầu tham gia Shakai Hoken.

1. Ai phải tham gia?

• Du học sinh làm thêm.
• Người thất nghiệp.
• Lao động tự do hoặc làm việc thời vụ.

Những người không được công ty đăng ký bảo hiểm bắt buộc phải tự đăng ký ở phòng hành chính địa phương nơi cư trú.

2. Lợi ích mang lại

• Khám chữa bệnh với mức chi trả chỉ 30%.
• Trợ cấp nằm viện dài ngày.
• Hưởng quyền lợi khi sinh nở (khoảng 420,000 yen/lượt sinh).

Nếu người lao động Tokutei Gino chuyển sang làm việc tự do sau khi kết thúc hợp đồng có thể tiếp tục duy trì an sinh bằng loại bảo hiểm này.

Bảo hiểm hưu trí và an sinh xã hội

Bảo hiểm hưu trí tại Nhật Bản gồm có hai loại: hưu trí quốc dân (Kokumin Nenkin) và hưu trí phúc lợi (Kosei Nenkin).

1. Hưu trí quốc dân

Áp dụng cho toàn bộ người từ 20 đến 60 tuổi sống tại Nhật Bản — bao gồm cả người lao động nước ngoài.

Người không đi làm tại công ty, sinh viên, người thất nghiệp cũng đều phải tham gia. Phí bảo hiểm trung bình năm 2024 là 16.980 Yên/tháng.

2. Hưu trí phúc lợi

Dành cho người lao động chính thức trong công ty, bao gồm lao động kỹ năng đặc định (Tokutei Gino), với mức đóng tùy theo thu nhập. Đây là hình thức mang lại quyền lợi hưu trí cao hơn đáng kể so với hưu trí quốc dân.

3. Khả năng hoàn tiền khi về nước

Một quyền lợi đặc biệt của người lao động nước ngoài – nếu sau khi về nước không tiếp tục làm ở Nhật, người lao động có thể nộp đơn xin nhận lại một phần phí đã đóng. Đây được gọi là Lump-sum Withdrawal Payment.

Trung bình người lao động Tokutei Gino sau 3 năm có thể nhận lại khoảng 200.000 – 400.000 Yên, tùy từng trường hợp cụ thể.

Quyền lợi khi tham gia bảo hiểm cho người lao động nước ngoài tại Nhật

Khi tham gia đầy đủ các loại bảo hiểm, người lao động không chỉ được bảo vệ về mặt pháp lý mà còn nhận nhiều hỗ trợ tài chính và chăm sóc y tế vô cùng thiết thực – đặc biệt với những người đang sống xa quê.

Quyền lợi chi trả chi phí y tế

Đây là lợi ích dễ thấy nhất và cũng là phần mà lao động nước ngoài sử dụng thường xuyên.

1. Hình thức chi trả 70% – bạn chỉ trả 30%

Nếu có bảo hiểm xã hội Nhật Bản hoặc bảo hiểm sức khỏe quốc dân, bất kỳ dịch vụ y tế nào từ khám bệnh, xét nghiệm, đến phẫu thuật đều được chi trả tới 70%.

Ví dụ: khi bị cảm, khám tại bệnh viện mất khoảng 5.000 yên, bạn chỉ phải trả 1.500 yên. Nếu phẫu thuật cần nằm viện 1 tuần với chi phí khoảng 300.000 Yên, bạn chỉ phải trả 90.000.

2. Chi phí hỗ trợ sinh đẻ

Hệ thống bảo hiểm hỗ trợ chi phí sinh đẻ lên đến 420.000 yên/suất. Trường hợp sinh non hoặc biến chứng cũng nhận hỗ trợ tương ứng. Đây là hỗ trợ cực kỳ ý nghĩa với lao động nữ, kể cả thực tập sinh hay Tokutei Gino.

Quyền lợi bảo hiểm thất nghiệp

Khi mất việc không do lỗi cá nhân, bảo hiểm thất nghiệp giúp người lao động ổn định cuộc sống trong giai đoạn chờ việc mới.

1. Điều kiện nhận

Phải đóng bảo hiểm thất nghiệp tối thiểu 6 tháng và mất việc không tự nguyện.

2. Mức trợ cấp (2024)

Theo số liệu mới nhất từ Bộ lao động Nhật, trợ cấp dao động từ 50% – 80% thu nhập trung bình trong 6 tháng gần nhất, trong thời gian 3 – 6 tháng tùy độ tuổi và thời gian làm việc.

3. Hướng dẫn chi tiết

TokuteiGino hướng dẫn người lao động nộp hồ sơ đúng nơi (HelloWork), theo đúng thời hạn, hợp pháp và đầy đủ để không bỏ lỡ quyền lợi quý giá này.

Quyền lợi hưu trí và hoàn tiền bảo hiểm khi về nước

Đây là một chính sách đặc biệt hỗ trợ người lao động nước ngoài, giúp họ có thể lấy lại khoản tiền đã đóng sau khi kết thúc hợp đồng lao động tại Nhật.

1. Điều kiện hưởng hoàn tiền hưu trí

• Đã rời khỏi Nhật.
• Không có tư cách lưu trú vĩnh viễn.
• Đã đóng bảo hiểm hưu trí (Kokumin hoặc Kousei) ít nhất 6 tháng.
• Không tiếp tục tham gia chế độ hưu trí Nhật nữa sau khi về nước.

2. Số tiền hoàn

Tuỳ thuộc thời gian làm việc và mức tiền đóng, số tiền hoàn lại có thể lên tới hàng trăm nghìn Yên.

TokuteiGino hướng dẫn nộp mẫu đơn “請求書 (seikyūsho)”, bản sao hộ chiếu, thẻ ngoại kiều và sổ ngân hàng để thực hiện thủ tục nhanh chóng đúng hạn.

Cách đăng ký bảo hiểm cho người lao động tại Nhật Bản

Việc đăng ký bảo hiểm đúng cách giúp người lao động tại Nhật đảm bảo đầy đủ quyền lợi về y tế, an sinh và hưu trí. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết theo từng dạng bảo hiểm dành cho người lao động, thực tập sinh và du học sinh có việc làm thêm.

Các giấy tờ cần thiết khi đăng ký bảo hiểm

Để đăng ký bất kỳ loại bảo hiểm nào tại Nhật, người lao động phải chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:

• Hộ chiếu
• Thẻ cư trú (在留カード – Zairyu Card)
• Sổ ngân hàng (để nhận hoàn tiền bảo hiểm/hưu trí nếu cần)
• Giấy tờ chứng nhận nơi cư trú (住民票 – Juminhyo)
• Hợp đồng lao động hoặc giấy chứng nhận của công ty đang làm việc
• Đơn đăng ký loại bảo hiểm tương ứng (do chính quyền hoặc công ty cung cấp)
• Ảnh thẻ (tùy khu vực)

Lưu ý: Với bảo hiểm xã hội Nhật Bản, hồ sơ phải có dấu xác nhận của công ty hoặc người sử dụng lao động. Với bảo hiểm quốc dân, người lao động cần đến trực tiếp văn phòng hành chính địa phương để đăng ký.

Hướng dẫn quy trình đăng ký bảo hiểm qua công ty

Người lao động chính thức tại công ty từ 20 giờ/tuần trở lên sẽ được công ty hỗ trợ đăng ký bảo hiểm xã hội.

1. Công ty sẽ thu thập hồ sơ cá nhân của người lao động.
2. Đại diện công ty nộp đăng ký lên Cục bảo hiểm xã hội (Shakai Hokenjimusho).
3. Sau khi phê duyệt, người lao động nhận thẻ bảo hiểm và được trừ phí hàng tháng qua lương.

Việc đăng ký thông thường mất từ 1 – 2 tuần. Trong thời gian chờ, người lao động vẫn có thể sử dụng dịch vụ y tế nhưng cần thanh toán trước và hoàn tiền sau khi nhận thẻ.

TokuteiGino hỗ trợ toàn bộ quá trình này cho người Việt tham gia chương trình Tokutei Gino, giúp tiết kiệm thời gian, tránh sai sót hồ sơ.

Lưu ý dành cho thực tập sinh và du học sinh

Thực tập sinh kỹ năng và Tokutei Gino:

• Bắt buộc phải tham gia Shakai Hoken, do công ty tiếp nhận đăng ký. Nếu công ty không hỗ trợ, người lao động có quyền yêu cầu hoặc báo cáo lên tổ chức giám sát.

Du học sinh:

• Nếu không làm thêm thì đăng ký Kokumin Kenko Hoken tại địa phương.
• Nếu làm thêm từ 20 giờ/tuần và đạt thu nhập tối thiểu, bắt buộc tham gia Shakai Hoken. Một số trường hợp du học sinh vi phạm khi trốn đóng bảo hiểm mà không biết, dẫn đến bị từ chối gia hạn visa.

TokuteiGino luôn khuyến nghị du học sinh và thực tập sinh học kỹ quy định bảo hiểm trước khi làm việc, tránh rơi vào trường hợp không đủ điều kiện bảo lãnh hoặc không thụ hưởng được quyền lợi khi cần thiết.

Mức phí bảo hiểm và cách tính cho người lao động tại Nhật Bản

Chi phí đóng bảo hiểm là mối quan tâm lớn với người lao động tại Nhật. Việc nắm rõ cách tính, yếu tố ảnh hưởng và cách xử lý khi làm thêm hoặc chuyển việc là điều rất quan trọng để tránh bị nợ phí hay thiệt thòi quyền lợi.

Các yếu tố ảnh hưởng đến mức phí bảo hiểm

1. Thu nhập hàng tháng: mức đóng bảo hiểm được tính theo thu nhập bình quân trong 3 tháng liên tiếp.
2. Loại hình bảo hiểm: khác nhau giữa bảo hiểm quốc dân và bảo hiểm xã hội.
3. Địa phương đang sinh sống: mỗi tỉnh có mức phí cơ bản bảo hiểm quốc dân khác nhau.
4. Tuổi tác: một vài hỗ trợ được áp dụng theo độ tuổi (ví dụ bảo hiểm chăm sóc dài hạn áp dụng từ 40 tuổi trở lên).
5. Tình trạng hôn nhân, con cái: ảnh hưởng tới mức hỗ trợ bảo hiểm gia đình (miễn giảm).

TokuteiGino thường xuyên hướng dẫn người lao động cập nhật thu nhập theo quý để bảo hiểm tính chính xác, tránh việc bị thu thiếu hoặc thừa và bị truy thu hoặc mất quyền lợi.

Cách tính mức đóng bảo hiểm hàng tháng

Với người tham gia Shakai Hoken:

• Mức đóng hàng tháng = Tỉ lệ % quy định × lương cơ bản
• Tỉ lệ đóng năm 2024 (tại Tokyo): khoảng 14.65% lương, trong đó:
  • Công ty đóng 7.325%
  • Người lao động đóng 7.325%

Ví dụ: nếu lương mỗi tháng là 200.000 Yên → người lao động sẽ đóng khoảng 14.650 Yên/tháng.

Với người tham gia Kokumin Kenko Hoken:

• Mức đóng tùy theo thu nhập năm trước và số người trong hộ gia đình.
• Trung bình từ 18.000 – 30.000 Yên/tháng

Đóng bảo hiểm khi làm thêm giờ hay công việc bán thời gian

1. Làm thêm giờ (tăng thu nhập):
   • Nếu thu nhập vượt ngưỡng quy định, mức bảo hiểm sẽ được điều chỉnh tăng theo quý hoặc nửa năm.
   • TokuteiGino lưu ý người lao động cần báo cáo chính xác thu nhập để tránh bị truy thu.
2. Làm công việc bán thời gian (part-time):
   • Nếu chỉ làm dưới 20 giờ/tuần và thu nhập thấp, có thể không đủ điều kiện tham gia Shakai Hoken, nhưng bắt buộc phải đóng Kokumin Kenko Hoken.
     
   • Với lao động Tokutei Gino chuyển từ toàn thời gian sang bán thời gian, TokuteiGino luôn hỗ trợ kiểm tra tư cách phải đóng loại bảo hiểm nào, tránh trường hợp bị giãn quyền lợi y tế hoặc thất nghiệp.

Những vấn đề thường gặp khi tham gia bảo hiểm và cách giải quyết

Trong quá trình tham gia bảo hiểm tại Nhật Bản, đặc biệt là với người lao động nước ngoài, không ít trường hợp phát sinh sự cố về giấy tờ, quyền lợi và quá trình đóng bảo hiểm. Dưới đây là các vấn đề phổ biến cùng cách xử lý cụ thể để người lao động không bị mất quyền lợi.

Sai thông tin trong hợp đồng bảo hiểm

1. Thông tin sai lệch bao gồm: tên tiếng Nhật bị viết sai, sai số thẻ cư trú, tên công ty không phù hợp, sai lương cơ bản.
   
2. Cách xử lý:
   
   • Người lao động cần kiểm tra kỹ thông tin trên thẻ bảo hiểm sau khi nhận.
   • Nếu có sai sót, cần inform lại cho bộ phận hành chính tại công ty để công ty nộp lại đơn chỉnh sửa tại cơ quan bảo hiểm địa phương (日本年金機構).

TokuteiGino thường xuyên kiểm tra thông tin đăng ký bảo hiểm cho lao động Việt ngay từ đầu, đảm bảo mỗi mục đều đúng với hồ sơ cư trú, tránh mất thời gian điều chỉnh sau này.

Trường hợp không nhận được quyền lợi bảo hiểm

Các vấn đề gây không đủ điều kiện nhận quyền lợi gồm:

• Không đủ thời gian đóng (dưới 6 tháng đối với trợ cấp thất nghiệp hoặc hoàn trả hưu trí).
• Thiếu giấy tờ chứng minh (ví dụ: giấy thông báo thôi việc, báo cáo tình trạng thất nghiệp từ Hello Work).
• Chậm nộp hồ sơ sau thời hạn quy định.

Các bước xử lý:

• Liên hệ Hello Work, Shakai Hokenjimusho hoặc phòng bảo hiểm để làm rõ nguyên nhân.
• Nếu do sai sót từ công ty, yêu cầu xác nhận lại hồ sơ lịch sử đóng bảo hiểm.
• Trường hợp đặc biệt, cần hỗ trợ từ đơn vị đại diện như TokuteiGino để xử lý đúng quy trình, đúng cơ quan và bằng tiếng Nhật.

Điều kiện rút tiền bảo hiểm khi về nước

Một trong những quyền lợi quan trọng của người lao động nước ngoài là xin hoàn tiền bảo hiểm hưu trí (Daikibo Ichiji Kin).

Điều kiện:

• Rời khỏi Nhật Bản ít nhất 6 tháng.
• Đã từng đóng Kokumin Nenkin hoặc Kosei Nenkin từ 6 tháng trở lên.
• Không còn tư cách lưu trú tại Nhật.

Cách thực hiện:

1. Điền đầy đủ mẫu đơn hoàn tiền (脱退一時金裁定請求書).
2. Chuẩn bị hộ chiếu, thẻ cư trú (bản sao), giấy xác nhận số ngân hàng ở Việt Nam (có tên người hưởng).
3. Gửi về cơ quan Nhật Bản: Japan Pension Service ― và chờ khoảng 6 tháng để nhận khoản thanh toán.

TokuteiGino hỗ trợ người lao động sau khi về nước nộp đúng loại hồ sơ và hướng dẫn cách liên lạc trực tiếp với Japan Pension Service tại Nhật.

Lỗi cần tránh khi tham gia bảo hiểm cho người lao động tại Nhật Bản

Không chú trọng đến việc kiểm tra hợp đồng bảo hiểm

Nhiều người lao động chỉ ký hợp đồng lao động, không bao giờ kiểm tra nội dung hợp đồng bảo hiểm, dẫn đến việc thiếu quyền lợi và khoản đóng không chính xác.

Giải pháp:

• Luôn yêu cầu bản sao hợp đồng bảo hiểm.
• Đối chiếu thông tin về thời điểm bắt đầu đóng, mức tiền đóng, loại bảo hiểm tham gia.

TokuteiGino luôn làm rõ điều khoản bảo hiểm trong hợp đồng lao động trước khi người lao động ký kết.

Quên đóng bảo hiểm khi chuyển công việc

Khi chuyển công ty, đặc biệt là khi có khoảng thời gian nghỉ giữa hai công việc, nhiều người không tiếp tục đóng bảo hiểm quốc dân hoặc không khai báo kịp thời.

Giải pháp:

• Trong thời gian chưa vào công ty mới, cần đăng ký ngay Kokumin Hoken tại địa phương để không bị gián đoạn bảo hiểm y tế.
• Khi có thẻ cư trú mới, cần cập nhật lại thông tin tại cơ quan bảo hiểm.

Không lưu giữ giấy tờ chứng minh bảo hiểm

Lúc làm thủ tục về nước, hoàn tiền, hoặc thụ hưởng bảo hiểm thất nghiệp/ trợ cấp sinh con,… nếu thiếu giấy chứng nhận tham gia bảo hiểm, sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

Giải pháp:

• Giữ kỹ các giấy tờ: thẻ bảo hiểm, giấy xác nhận quyền lợi, sao kê đóng phí.
• Nếu bị mất giấy, lập tức liên hệ công ty hoặc văn phòng hành chính nơi đăng ký bảo hiểm để xin cấp lại.

Câu hỏi thường gặp về bảo hiểm cho người lao động tại Nhật Bản

Tôi có bắt buộc phải tham gia bảo hiểm khi làm việc tại Nhật không?

Có. Bắt buộc theo luật. Mọi người lao động tại Nhật, kể cả người nước ngoài, đều phải tham gia bảo hiểm xã hội hoặc bảo hiểm quốc dân, tùy theo loại hình công việc.

Quyền lợi của bảo hiểm xã hội Nhật Bản đối với thực tập sinh là gì?

• Khám chữa bệnh được chi trả 70%.
• Hưởng trợ cấp khi nghỉ thai sản, tai nạn lao động.
• Có thể hoàn tiền hưu trí sau khi về nước.

Mất giấy chứng nhận bảo hiểm, tôi phải làm gì?

• Liên hệ lại công ty hoặc cơ quan bảo hiểm địa phương (Nihon Nenkin Kiko).
• Yêu cầu cấp lại bằng cách nộp mẫu đơn xin cấp lại thẻ bảo hiểm kèm giấy tờ tùy thân.

Ai sẽ đóng bảo hiểm cho người lao động – công ty hay cá nhân?

• Với Shakai Hoken: công ty và người lao động chia đôi khoản đóng.
• Với Kokumin Kenko Hoken: người lao động tự đóng 100%.

Tôi có thể yêu cầu hoàn tiền bảo hiểm Nhật Bản khi rời khỏi Nhật không?

Có. Điều kiện là đã rời Nhật ít nhất 6 tháng, không còn visa, không tiếp tục cư trú hoặc làm việc tại Nhật, và đã từng đóng bảo hiểm phù hợp trong thời gian làm việc.

Đừng để quyền lợi bảo hiểm bị ảnh hưởng khi bạn làm việc tại Nhật Bản

Nếu bạn đang sinh sống và làm việc tại Nhật, đừng coi nhẹ việc đăng ký và tham gia đúng bảo hiểm. Việc hiểu và thực hiện đúng quy trình bảo hiểm sẽ giúp bạn có được sự bảo vệ về y tế, an sinh và quyền lợi lâu dài trong suốt thời gian sống tại đất nước mặt trời mọc.

Nếu bạn gặp khó khăn trong thủ tục hoặc chưa rõ mình thuộc dạng bảo hiểm nào, hãy để TokuteiGino đồng hành cùng bạn. Chúng tôi không chỉ là nhà tư vấn mà còn là người hỗ trợ thực tế từng hồ sơ, từng tình huống để người lao động Việt Nam tại Nhật Bản có được sự an tâm cao nhất.

Liên hệ ngay với TokuteiGino để được tư vấn miễn phí, hỗ trợ thủ tục bảo hiểm, visa và pháp lý một cách chuyên nghiệp và đáng tin cậy:

✅ Công ty TokuteiGino
🌐 Website: https://tokuteigino.edu.vn/
📧 Email: tokuteigino1992@gmail.com
☎ Hotline: 096 1982 804
🔎 Đăng tin tuyển dụng việc làm tại Nhật Bản TopJob360