Văn hóa ẩm thực Nhật Bản độc đáo và đa dạng đến mức khiến nhiều người phân vân không biết nên ăn gì, ở đâu mỗi khi đặt chân đến đất nước Nhật hay đơn giản là vào một buổi chiều đẹp trời, bất chợt bạn muốn nếm thử một thứ gì đó mang hương vị của Nhật Bản.
Giải đáp cho câu hỏi “hôm nay ăn gì?” đã khó, nhưng để trả lời cho câu hỏi “nên ăn món Nhật nào?” lại càng khó hơn vì hầu hết mỗi trải nghiệm ẩm thực ở Nhật Bản đều có những cách thức riêng biệt.
Dưới đây là một vài điểm thú vị về văn hóa ẩm thực Nhật Bản mà có lẽ chưa ai kể cho bạn, và biết đâu sau bài viết này của Tokuteigino, vào một buổi chiều đẹp trời nào đó bạn không cần phải mất thời gian suy nghĩ quá nhiều cho việc chọn món mà việc cần làm chỉ là đến và thưởng thức những hương vị độc đáo.
Văn Hóa Ẩm Thực Nhật Bản: Những Điều Cơ Bản
Một bữa ăn truyền thống của người Nhật thường bao gồm một tô cơm (gohan), một tô canh miso (miso shiru), rau muối (tsukemono), thêm vào đó là cá hoặc thịt. Trong đó cơm là loại thực phẩm chính, và các loại mì như: udon, soba và ramen thường được dùng như là một bữa ăn nhẹ.
Nhật Bản là một quốc đảo, chính vì thế, Người Nhật tự hào khi họ có một nguồn hải sản dồi dào và đa dạng với đầy đủ cá, tôm, mực, bạch tuộc,.. và vô vàn các loại hải sản khác xuất hiện trong nhiều món ăn từ sushi đến tempura trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản.
Ngoài ra, cơm cũng có thể được nấu chung với đậu đỏ (sekihan), hải sản hay rau củ (Takikomi gohan) hoặc nấu dưới dạng một loại cháo được nêm thêm muối (kayu), một món ăn phổ biến được dùng trong những ngày đông lạnh giá giúp giữ ấm cơ thể.
Bên cạnh đó, onigiri là những viên cơm tròn có chứa hải sản hoặc rau củ ở giữa, thường được bọc bởi một lá rong biển khô (nori). Đây là một nét đặc biệt trong Văn hóa ẩm thực Nhật Bản, chúng ta thường thấy onigiri xuất hiện trong hộp cơm dành cho bữa trưa hoặc trong những chuyến picnic . Onigiri được gói riêng, thường có hình tam giác, và đôi khi chúng còn được coi là một món ăn nhanh tốt và vô cùng tiện lợi.
Mì: Udon và Soba – văn hóa ẩm thực Nhật Bản
Mì udon là một món mì truyền thống của Nhật Bản, được làm từ bột mì và nước. Sợi mì udon có màu trắng đục, to và dai, là một trong những loại mì phổ biến nhất của văn hóa ẩm thực Nhật Bản.
Mì udon có nguồn gốc từ tỉnh Kagawa, phía Tây Nhật Bản, và được cho là có từ thời kỳ Nara (710-794). Mì udon nhanh chóng trở nên phổ biến ở khắp Nhật Bản và hiện được phục vụ tại các nhà hàng, quán ăn, và thậm chí là các cửa hàng tiện lợi.
Soba là mì từ lúa mạch, mỏng và có màu sắc đậm hơn so với udon. Soba thường được phục vụ lạnh (zaru soba) với một nước xốt để ngâm, cùng với hành lá cắt nhỏ và wasabi.
Ramen – văn hóa ẩm thực Nhật Bản
Mặc dù cũng được cho là xuất phát từ Trung Quốc, nhưng chỉ có ramen giữ được bản sắc của món ăn Trung Quốc. Ramen là mì trứng mỏng, thường được phục vụ trong một nước dùng nóng với hương vị shoyu hoặc miso. Mì này được phủ bởi một loạt các thành phần như lát thịt heo nướng (chashu), mầm đậu (moyashi), bắp ngô và bơ.
Trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản, Ramen được ưa chuộng và từng vùng đều nổi tiếng với những biến thể khác nhau của món ăn này. Ví dụ như Ramen Bơ Bơ Ở Sapporo và Ramen Tonkotsu ở Kyushu. Instant ramen (thương hiệu nổi tiếng nhất là Pot Noodles), nơi bạn chỉ cần thêm nước nóng, đã trở nên rất phổ biến trong những năm gần đây.
Hướng dẫn Michelin liệt kê gần 30 cửa hàng ramen ở Tokyo với danh hiệu Bib Gourmand, một bậc thấp hơn so với hệ thống ba sao của họ. Năm 2015, Tsuta, một nhà hàng nhỏ có 9 chỗ ngồi ở khu ngoại ô phía bắc Tokyo tên là Sugamo, đã làm điều đó hơn nữa để trở thành nhà hàng ramen đầu tiên trên thế giới đạt được một ngôi sao Michelin. Giống như nhiều nhà hàng ramen phổ biến khác, nơi này có một đội ngũ khách hàng trung thành có thể thường xuyên thấy họ đứng xếp hàng dài. Nhưng với khoảng ¥1,000 (hoặc gần đó), họ có thể thưởng thức ramen với thịt heo nướng hương rosemary hoặc ramen shoyu với mùi nấm porcini.
Seafood & Meat – văn hóa ẩm thực Nhật Bản
Kỷ niệm sự thay đổi của các mùa rất quan trọng trong văn hóa Nhật Bản. Như vậy, các mùa cũng phản ánh trong các món ăn ẩm thực Nhật Bản. Đối với người mới bắt đầu, điều cơ bản trong cách nấu nướng của người châu Á là luôn sử dụng thực phẩm tươi sống; Với suy nghĩ đó, việc thay đổi mọi thứ theo mỗi mùa giải mới là điều hợp lý. Hơn nữa, các loại thảo mộc, gia vị và nguyên liệu theo mùa là cách lý tưởng để làm nổi bật các bữa ăn chủ yếu và tạo ra một thế giới hương vị hoàn toàn mới. Theo văn hóa ẩm thực Nhật Bản, đồ ăn trên bàn luôn là thứ đáng mong chờ.
Vấn đề thưởng thức hải sản – văn hóa ẩm thực Nhật Bản
Trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản, Người Nhật tiêu thụ rất nhiều cá hơn so với những nước phương Tây và điều này được cho là một yếu tố chính giúp đất nước này có tỷ lệ bệnh tim tương đối thấp. Hải sản được ăn dưới mọi hình thức bạn có thể tưởng tượng, từ sushi và sashimi sống đến cá chẽm nước ngọt nướng và nghêu. Sự phổ cập của các nhà hàng kaitenzushi giá ¥100 (sushi trên băng chuyền) đã biến sushi thành một loại thức ăn nhanh trong nước để chống lại một số ảnh hưởng từ hàng nhập khẩu như McDonald’s.
Nhiều người ngạc nhiên khi biết rằng việc tiêu thụ thịt là bất hợp pháp ở Nhật Bản cho đến khi lệnh cấm được bãi bỏ trong thời kỳ phục hồi Meiji vào những năm 1870. Khi đất nước mở cửa cho văn hóa phương Tây, thói quen ăn uống cũng bắt đầu thay đổi. Bây giờ thịt ngày càng trở thành một phần của chế độ ăn hàng ngày của người Nhật, với yakitori (gà nướng), yakiniku (nướng kiểu Hàn), gyudon (tô thịt bò) và tất nhiên là thức ăn tiêu biểu của các chuỗi nhà hàng hamburger nổi tiếng nước ngoài và địa phương khắp cả nước. Điều này đã dẫn đến tăng cường về các vấn đề sức khỏe liên quan, mặc dù người Nhật vẫn giữ vững vị trí của họ là những người sống thọ nhất trên thế giới.
Việc tiêu thụ cá ở Nhật Bản cũng có mặt gây tranh cãi. Ví dụ, đất nước này mua khoảng ba phần tư tổng sản lượng cá ngừ trên thế giới, điều này đã đưa cá ngừ xanh gần như đến tình trạng tuyệt chủng. Vì sushi truyền thống là một loại thức ăn đắt đỏ chỉ ăn vào những dịp đặc biệt, một số người đổ lỗi cho sự phổ biến rẻ và dễ sẵn có do kaitenzushi trong tình hình này.
Việc tiêu thụ thịt cá voi trước đây tương đối nhỏ và chỉ giới hạn ở các cộng đồng ven biển nhỏ cho đến cuối Chiến tranh thế giới thứ hai, khi lực lượng chiếm đóng Hoa Kỳ thúc đẩy việc ăn thịt cá voi như một nguồn protein cần thiết. Do đó, một thế hệ người Nhật lớn lên với việc ăn thịt cá voi trong bữa trưa học, thực hành này vẫn tiếp tục ngay cả khi có sự dịch chuyển quốc tế hướng bảo tồn cá voi đang đe dọa tuyệt chủng. Nhưng vào thế kỷ 21, việc tiêu thụ thịt cá voi và cá heo dường như đang giảm đi, bất chấp áp lực từ phong trào cánh hữu nhằm duy trì “trụ cột của văn hóa ẩm thực Nhật Bản”.
Soy products – văn hóa ẩm thực Nhật Bản
Hạt đậu nành khiêm tốn (đậu tương, hay còn gọi là daizu) được sử dụng để tạo ra nhiều loại thức ăn và gia vị khác nhau. Đậu tương và gạo được sử dụng để sản xuất miso, một loại bánh đậu tương được sử dụng để làm gia vị cho súp và để ướp cá. Cùng với nước tương (shoyu), miso là một phần quan trọng của ẩm thực Nhật Bản. Đậu hủ (tofu) là đậu nành cứng và là nguồn protein phổ biến, đặc biệt là cho những người ăn chay. Ngày nay, thậm chí còn có đậu hủ làm bánh donut và kem đậu hủ.
Nattō, đậu nành lên men, là một trong những món ăn lành mạnh nhất nhưng cũng là một trong những món trứng đầu bảng đầy tai tiếng của văn hóa ẩm thực Nhật Bản. Với mùi mạnh mẽ và cấu trúc dẻo, sợi, nattō có thể dễ dàng bị ghét ngay từ cái nhìn đầu tiên. Người Nhật thường có khuynh hướng thích hoặc không thích nó. Nattō thường được phục vụ với hành băm nhỏ và một quả trứng sống, sau đó trộn vào một tô cơm.
Kết luận
Người Nhật Bản rất tôn trọng nguyên liệu. Sự tươi mới và chất lượng của nguyên liệu được coi là quan trọng, và cách chế biến nhẹ nhàng để giữ nguyên hương vị tự nhiên của thực phẩm. Những đặc điểm này tạo nên một phần quan trọng của lối sống Nhật Bản và đồng thời làm nổi bật văn hóa ẩm thực Nhật Bản độc đáo. Liên hệ Tokuteigino nếu bạn cần giải đáp các thắc mắc nhé.
>>> Tìm hiểu văn hóa và việc làm xuất khẩu lao động nhật bản
